Struganik

Rodna kuća vojvode Živojina Mišića (1855-1921) – Kuća vojvode Živojina Mišića je danas memorijalni kompleks čija se postavka sastoji iz dva dela, istorijskog i etnološkog. U okviru muzeja je tematska postavka koja prikazuje Živojina Mišića u kontekstu istorijskih zbivanja krajem XIX i početkom XX veka, s akcentom na one događaje u kojima je vojvoda odigrao značajnu ulogu i zbog čega se njegovo delo proučava na vojnim akademijama u svetu. U kući vojvode Mišića hronološki su prikazani njegovo poreklo, detinjstvo i školovanje, istorijat porodice Mišić, njegova vojna karijera u balkanskim ratovima za nezavisnost.

Selo je smešteno u onom delu oblasti Kolubara gde Valjevske planine zamenjuju njene pitomine i ravnice. Razvilo se po temenima kȏsӣh koje su široka razvođa između izvorišnih krakova reka Ribnice i Toplice. Struganik leži pod planinom Maljen, a najstariji pomen njegovog imena vezuje se za 1737. godinu.

Tokom svoje istorije, Struganik je bio mesto nekih važnih događaja za nacionalnu istoriju. U Prvom svetskom ratu, njegov najpoznatiji meštanin — vojvoda Živojin Mišić — komandovao je bitkom čiji se jedan od epicentara nalazio na teritoriji sela; bitku je izvojevao. Tokom Drugog svetskog rata, selo je bilo mesto neuspelih pregovora ravnogorskih četnika i partizana, što je bio uvod u krvavi građanski rat. Takođe, ovde su Nemci zime 1941. pokušali da zarobe vođu ravnogorskog pokreta generala Dragoljuba Mihailovića, što im nije uspelo; međutim, zato su zarobili Aleksandra Mišića, drugog znamenitog meštanina sela, Živojinovog sina i važnog ravnogorca. Veliki broj meštana sela je u oba rata davao živote u srpskoj vojsci i u oba najmasovnija pokreta otpora.

Struganik je — osim zbog svoje istorije — poznat i po majdanima litografskog kamena koji se ovde javlja u moćnim naslagama. Najpoznatiji dekorativni kamen zapadne Srbije, čija je eksploatacija počela još u 18. veku, korišćen je pri oblaganju brojnih znamenitih građevina, među kojima je najznamenitija Bečka državna opera. U selu je smešten spomen-muzej — rodna kuća vojvode Živojina Mišića, spomenik kulture od velikog značaja.
Izvor :